Tảo đỏ là gì? Tảo đỏ có hại như thế nào trong bể cá nước mặn? Cách ngăn chặn & kiểm soát tảo đỏ khỏi bể cá

Tìm hiểu về Tảo đỏ – Cyano

Cyano là gì?

Thường được gọi là “Tảo Slime đỏ” hoặc “Cyano”, Cyanobacteria, thực ra không phải là một loại tảo. Mặc dù được coi như một loại tảo nhưng chúng có các đặc tính của cả tảo và vi khuẩn, đúng hơn là một loại vi khuẩn quang hợp trong bể cá của chúng ta. Cyano xuất hiện dưới các màu sắc khác nhau như xanh lục, vàng cam đến nâu đỏ, tím đậm tới đen. Nó tồn tại trong tất cả các bể cá và sẽ chỉ thể hiện tính có hại của nó khi có điều kiện thích hợp để nó phát triển tốt nhất. Trong một bể cân bằng và lành mạnh, vi khuẩn lam sẽ bị vi khuẩn có lợi và các vi sinh vật khác trong bể cạnh tranh về nguồn tài nguyên sinh dưỡng.

Cyano là một trong những mối lo phổ biến nhất đối với những người nuôi cá cảnh, cả nước ngọt và nước mặn. OD nhận được rất nhiều câu hỏi từ các bạn chơi cá cảnh hỏi cách loại bỏ chất nhờn màu đỏ.

Như đã đề cập ở trên, nó là một vi khuẩn nhân sơ quang hợp. Nó cũng là một trong những sinh vật sống lâu đời nhất trong hồ sơ hóa thạch. Nó vô cùng đa dạng và tồn tại trong tất cả các môi trường trên hành tinh, điều thú vị là nó là một trong số ít sinh vật có thể tồn tại trong những môi trường rất khắc nghiệt như sa mạc, vùng cực, nước siêu mặn và thậm chí xung quanh suối nước nóng và lỗ thông hơi nhiệt.

Cyano tạo ra oxy như một sản phẩm phụ của quá trình quang hợp (chính xác là lý do tại sao bạn thường thấy những bong bóng nhỏ bị mắc kẹt trong thảm cyano) khiến nó trở nên cần thiết cho sự sống. Nó được cho là một trong những sinh vật đầu tiên giúp cung cấp oxy cho hành tinh và chịu trách nhiệm sản xuất phần lớn lượng oxy mà chúng ta hít thở ngày nay.

Khi bạn đọc qua khoa học về vi khuẩn lam, trong đầu các bạn sẽ thường đặt những câu hỏi trái chiều về Cyano. Mặc dù nó khá bị coi như có hại trong bể cá, nhưng Cyano rất quan trọng đối với sự tồn tại của sự sống trên hành tinh của chúng ta! Sự thật là, Cyano có nhiều dạng và có thể cực kỳ nguy hiểm nhưng cũng rất có lợi tùy thuộc vào loại và môi trường chính xác. 

Ví dụ, Vi khuẩn lam tạo ra sự bùng nổ lớn trong các đại dương trên thế giới của chúng ta, chủ yếu ở những khu vực ô nhiễm cao và được phát hiện là cực kỳ có hại cho sinh vật biển. Đồng thời, thực vật phù du sản xuất oxy, cơ sở của chuỗi thức ăn biển, cũng chứa vi khuẩn lam.

Cyano ảnh hưởng như thế nào đối với bể cá nước mặn?

Trong một bể cá nước mặn, chúng ta thường bắt gặp những thảm vi khuẩn lam nhớt màu đỏ đậm, gần như tím bao phủ gần như bất kỳ bề mặt nào dưới nước. Đôi khi nó cũng xuất hiện dưới dạng màu xanh lá cây tươi sáng hoặc màu đen. 

Khi để chúng phát triển ngoài tầm kiểm soát, thảm vi khuẩn lam sẽ bao phủ và làm ngạt thở san hô và đá sống. Cyano thậm chí có thể làm mất cân bằng vi khuẩn trong bể của bạn, cuối cùng góp phần gây ra sự bất ổn khiến việc giải quyết vấn đề trở nên khó khăn hơn.

Cách ngăn chặn & kiểm soát tảo đỏ Cyano khỏi bể

Ngăn ngừa các vấn đề về Cyano trong bể

• Loại bỏ vi khuẩn lam tại vị trí đầu tiên qua siphon. Lặp lại khi cần thiết.
• Duy trì cân bằng các chất dinh dưỡng – Photphat < 0,10 ppm và Nitrat < 5 ppm.
• Duy trì bộ lọc sinh học khỏe mạnh.
• Giữ một lớp cát sạch và loại bỏ mảnh vụn từ đá thường xuyên.
• Bảo trì bộ lọc của bạn khi cần – thay vớ và phương tiện lọc, làm sạch bọt biển, hớt bọt rỗng, v.v.
• Cung cấp đủ lưu lượng nước – Đảm bảo oxy hóa, ngăn mảnh vụn tích tụ và tăng cường sức khỏe của san hô.
• Duy trì nhiệt độ nước thích hợp – tảo lam tăng tốc trong nước ấm
• Giữ thành phần hóa học trong nước ổn định – Sự phát triển của san hô giúp vượt qua tảo lam
• Cho ăn có trách nhiệm với thực phẩm chất lượng cao.

Các phương pháp kiểm soát Cyano hiệu quả

Cân bằng dưỡng chất NO₃ & PO₄ hợp lý:

 Cyano có khả năng phát triển trong môi trường rất nghèo dinh dưỡng cũng như môi trường kỵ khí (ít oxy), ở một mức độ nào đó. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng: Cyano phát triển trong bể san hô với mức 0 Photphat & 0 Nitrat.

OD nhận thấy sự phát triển của Cyano trong bể có nitrat và phốt phát không thể phát hiện cũng nhiều như chúng ta thấy trong bể có mức dinh dưỡng cao. Điều quan trọng là giữ cả hai tham số này trong phạm vi lý tưởng và không để chúng dao động. Mức phốt phát trên 0 nhưng dưới 0,10 ppm và nitrat hợp lý dưới 5 ppm. Điều này cho phép “vi khuẩn có lợi” không xuất hiện dưới dạng những tấm thảm đỏ khó chịu, phát triển mạnh và vượt qua tảo lục lam để giành lấy các nguồn tài nguyên sẵn có.

Nitrat và Photphat (NO₃ & PO₄) cân bằng cũng có thể chỉ ra mức độ hợp lý của chất hữu cơ hòa tan trong bể. Nếu có quá nhiều thức ăn hoặc chất hữu cơ thối rữa và mảnh vụn tích tụ, nồng độ NO₃ & PO₄ sẽ tăng lên. Vi khuẩn lam có thể trực tiếp sử dụng chất hữu cơ hòa tan dư thừa này để phát triển. Thay vì vi khuẩn có lợi của các bác nhận được nó, vi khuẩn lam giờ đây có thể nhận được nó! Sự cạnh tranh này thúc đẩy cho các bác muốn duy trì sự cân bằng có lợi cho vi khuẩn có lợi của mình.

Điều gì xảy ra trong bể không có đủ NO₃ & PO₄? Sự phổ biến của vi khuẩn có lợi bắt đầu giảm đi cho phép vi khuẩn lam luôn kiên cường nắm giữ và vượt qua vi khuẩn làm giảm chất dinh dưỡng để giành lấy bất kỳ nguồn tài nguyên nào có sẵn trong bể cá.

Vậy làm thế nào để ổn định được NO₃ & PO₄?

Giảm chất dinh dưỡng:

Nếu nitrat và phốt phát tăng cao là vấn đề, hãy hạ thấp chúng xuống. Cải thiện quá trình lọc của bạn bằng một thứ gì đó như máy lọc tảo . Tăng cường thay nước hoặc bảo trì chung cho bể. Hãy chắc chắn rằng các bác đang làm sạch cát và đá để ngăn chặn sự tích tụ của mảnh vụn dư thừa và vật liệu hữu cơ hòa tan DOM có chứa nitơ và phốt pho.  

Nâng cao chất dinh dưỡng:

Nếu các bác đang sợ NO₃ & PO₄ về 0 và có vi khuẩn lam, hãy tăng các mức đó đồng thời loại bỏ vi khuẩn lam. Đây là một vấn đề phổ biến hơn nhiều ngày nay với các kỹ thuật lọc tiên tiến và các chất phụ gia định lượng carbon. Tăng lượng thức ăn hoặc thức ăn đầu vào của bạn, giảm quá trình lọc hoặc đơn giản là tăng liều lượng bằng các sản phẩm dung dịch tăng NO₃ & PO₄ như PLUS-NP đến từ thương hiệu Tropic Marin:

Có thể tham khảo thông tin hai chất NO₃ & PO₄ qua một số bài viết sau:

Phương pháp điều trị bằng hóa chất:

Có nhiều phương pháp điều trị bằng hóa chất an toàn cho rạn san hô hoặc “thuốc kháng sinh” dành cho người chơi cá cảnh. Chúng có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn lam đang phát triển trong bể cá của bạn mà không làm hại các vi khuẩn có lợi trong bể của bạn. Những phương pháp điều trị này có hiệu quả nhưng sẽ không ngăn được màu lục lam quay trở lại sau khi quá trình điều trị kết thúc và hóa chất đã được loại bỏ. Điều quan trọng là phải thực hiện việc xử lý chính xác theo chỉ dẫn của nhà sản xuất để không gây ra tác dụng phụ cho bể của bạn.  

Chemi Clean cho đến nay là sản phẩm được người chơi yêu thích nhất để loại bỏ tảo đỏ Cyano trong hồ cá biển. Với thành phần cực kỳ an toàn sẽ không gây hại cho vật nuôi trong bể, và loại bỏ tảo đỏ Cyano trong vòng 48 giờ.

Khi sử dụng Chemi Clean, việc theo dõi nồng độ oxy và pH trong bể cá là rất quan trọng. OD đề nghị BƠM THÊM không khí vào bề mặt của bể cá để tối đa hóa trao đổi khí. Không làm như vậy có thể gây ra mức oxy thấp trong bể cá.

Phương pháp điều trị bằng vi khuẩn:

Thêm một sự phát triển gần đây, các phương pháp điều trị dựa trên vi khuẩn đã có sẵn hoạt động dựa trên sự cạnh tranh của vi khuẩn mà chúng ta đã nói đến. Các chủng vi khuẩn có lợi được thêm vào bể cá để dần dần vượt qua vi khuẩn lam để lấy tài nguyên.

Korallen Zucht CyanoClean là sản phẩm sinh học đặc biệt để ức chế và xử lý tận gốc vi khuẩn lam Cyano trong bể cá cảnh biển và san hô. Sản phẩm cao cấp được nghiên cứu và sản xuất không chứa tạp chất, chất độc cũng như NO₃ & PO₄. Korallen Zucht CyanoClean có những ưu điểm sau đây:

• Công thức từ các chủng vi khuẩn hút chất dinh dưỡng làm giảm nguồn thức ăn của Vi khuẩn lam Cyanobacteria
• An toàn cho bể san hô và không làm thay đổi thành phần dinh dưỡng của bể
• Có thể sử dụng như một biện pháp phòng ngừa với liều lượng hàng tuần
• Không chứa kháng sinh
• Sẽ không ảnh hưởng đến quá trình lọc sinh học và hệ vi sinh

Sử dụng kết hợp cùng Coral Snow để nâng cao hơn nữa tác dụng của CyanoClean.

Phương pháp loại bỏ vật lý:

Là một người chơi cá cảnh lâu năm, OD nghĩ đây là bước quan trọng nhất mà bạn có thể thực hiện để khắc phục sự bùng phát của vi khuẩn lam. Hút tai họa ra khỏi bể của bạn, làm điều đó hàng ngày nếu bạn cần. Điều này liên quan đến việc kéo thảm vi khuẩn lam ra khỏi đá, cát và các bề mặt khác cùng với việc loại bỏ mảnh vụn. 

Chỉ cần lấy cho mình một chiếc tật lọc và một cái xô hoặc thùng lớn. Buộc và/hoặc kẹp vớ bộ lọc vào đầu ống siphon của bạn. Thả nó vào xô. Sau khi bạn khởi động xi phông, xyanua và mảnh vụn sẽ bị mắc vào trong tất và nước sạch sẽ đi qua. Sau đó, chỉ cần đổ nước đã lọc đó trở lại bể cá của bạn khi bạn hoàn thành.

Nếu bạn kiên trì, làm điều này ngay khi bạn thấy dù chỉ một lượng nhỏ tảo lam bắt đầu phát triển, bạn sẽ giảm đáng kể khả năng bùng phát dịch tảo lam có hại. Trên thực tế, tốt nhất là loại bỏ vi khuẩn lam bằng phương pháp vật lý cùng với tất cả các phương pháp điều trị mà chúng ta đã thảo luận. Làm điều đó trước khi xử lý hóa chất, làm điều đó cùng với việc định lượng vi khuẩn và chắc chắn nhất là làm điều đó cùng với việc cân bằng các chất dinh dưỡng của bạn.

Kết luận

Cyano luôn là vấn đề đau đầu kể cả những bác mới chơi bể hay đã lâu năm. Tuy nhiên không phải không có cách làm giảm sự phát triển của loại tảo này. Qua những kiến thức chia sẻ tận tình của OD, mong rằng các bác có thêm những kiến thức bổ ích để bể của các bác luôn khỏe mạnh và phát triển hơn nhé!